Dismenoreya oʻzi nima?
Hayz vaqtida paydo boʻladigan qattiq ogʻriqlar dismenoreya deb ataladi. Bu har qanday yoshdagi ayollar oʻrtasida eng koʻp tarqalgan ginekologik muammodir.1
Ayollarning 90% ga yaqini hayotida bir marta boʻlsa ham dismenoreya dardidan jafo chekkan, uning asosiy simptomi ogʻriqda ifodalanadi. Dismenoreya holatida shuningdek, boshqa shikoyatlar ham paydo boʻlishi mumkin, masalan:1,2
|
|
Ikki turdagi dismenoreya ajratib koʻrsatiladi:3
- Birlamchi
- Ikkilamchi
Birlamchi dismenoreya balogʻat yoshida, birinchi hayz koʻrganda yoki muntazam davriylik oʻrnatilganidan keyin 1,5-2 yil oʻtgach oʻzini namoyon etadi va kichik tos organlari kasalliklarining yoʻqligi bilan ajralib turadi. Ikkilamchi dismenoreya, aksincha, patologik holatlarning natijasi boʻlib hisoblanadi, ulardan eng koʻp uchraydigan endometrioz boʻlib, bu kasallikda bachadon boʻshligʻidan tashqarida uning ichki shilliq pardasi – endometriy oʻsib chiqadi.3,8
Dismenoreya holatida ogʻriq paydo boʻlishi nima bilan bogʻliq?
Hayz vaqtida nima uchun ogʻriq paydo boʻlishini tushunib olish uchun bitta atama – «prostaglandinlar» soʻzini eslab qolishimiz zarur. Bu gormonsimon moddalar, organizmning turli toʻqimalarida vujudga keladi va uning ishini muvofiqlashtiradi.4
Hayz vaqtida bachadon toʻqimalarida prostaglandinlar (PG) sintezi oshadi, bunda ularning kontsentratsiyalashuv qanchalik yuqori boʻlsa, hayz ogʻrigʻi va boshqa simptomlar shunchalik intensiv namoyon boʻladi.3
Dismenoreyada ogʻriq rivojlanishi mexanizmini shartli ravishda quyidagicha tasvirlash mumkin:5
Ogʻriq paydo boʻlish mexanizmini tushunib oldik, endi muammoni hal etishga oʻtish mumkin.
Dismenoreya qanday davolanadi?
Dismenoreyani simptomatik davolashning birinchi yoʻnalishi nosteroid yalligʻlanishga qarshi vositalar (NYAQV) qoʻllashdir.1 Barcha NYAQV orasida birlamchi dismenoreya holatida «xatar/foyda» nisbatiga koʻra ibuprofen eng yaxshi samaraga ega.6
Hayz ogʻriqlari va boshqa simptomlar prostaglandinlar kontsentratsiyasiga toʻgʻri proportsional ekanligini bilib oldik. BRUFEN® RAPID preparatining taʻsir koʻrsatuvchi moddasi Ibuprofen bachadondagi ortiqcha prostaglandinlarni yoʻqotib, moʻtadil hayz tsikli uchun mos darajada saqlaydi.7,9
Brufen® bu birinchi ibuprofendir, u 50 yildan ortiq vaqtdan beri shifkorlar orasida ham, bemorlar orasida ham yuqori ishonch qozonishga sazovor boʻlgan10.
BRUFEN® RAPID – kapsulali ibuprofen boʻlib, eritma shaklida joylashtiriladi, Bu esa tabletkali ibuprofenga nisbatan ancha tez samara beradi9
Dismenoreya kichik tos sohasidagi organlarning turli kasalliklarining hamda gormonal muvozanat buzilishining oqibati boʻlishi ham mumkinligini unutmang. Agar sizda dismenoreya simptomlari zohir boʻlsa, shifokor ginekologga murojaat qiling. Shifokor zarur tekshiruvlarni tayinlaydi va davolash uchun kerakli preparatlarni yozib beradi.