Bel ogʻrigʻi koʻpincha orqa biqindagi ogʻriq (sinonimi – lyumbalgiya) tarzida keng tarqalgan.1 Bu kasallik shifkorga eng koʻp murojaat qilinadigan kasalliklardan biridir.2 Hayoti davomida bel ogʻrigʻi aholining 60–90% qismida vujudga keladi.3
Ogʻriq nima sababli paydo boʻladi?
Koʻpincha bel ogʻrigʻi sababini aniqlash qiyin. Ogʻriq baʻzan jarohat sababli, masalan mushaklar va paylarning choʻzilishi natijasida paydo boʻlishi mumkin, ammo asosan aniq ifodalanmagan sabablar vujudga keltiradi. Kamdan-kam holatlarda bel ogʻrigʻi jiddiy patalogiya sababli paydo boʻlishi mumkin.4
Bel ogʻrigʻining ehtimol tutilgan sabablari:4
- Churra tushishi yoki umurtqa pogʻonasi halqasining yalligʻlanishi va/yoki yondosh nerv tolasiga bosim oʻtkazishi
- Ishias – beldan boshlanib, quyi tomonga toki oyoqlarning kaftigacha choʻzilgan nervning taʻsirlanishi
- Spondilolistez – umurtqa pogʻonalarining bir biriga nisbatan surilishi
Ushbu holatlarda ogʻriqdan tashqari, et uvishish, boʻshashi yoki oyoq sanchigʻi kabi qoʻshimcha simptomlar ham paydo boʻladi.4
Xatarli omillar
Bel ogʻrigʻi har kimda ham paydo boʻlishi mumkin, ammo ushbu patalogiya rivojlanishini keltirib chiqaradigan ayrim omillar alohida koʻrsatib oʻtiladi:2
- Bel ogʻrigʻi koʻpincha 30-40 yoshdan keyin paydo boʻladi
- Jismoniy faollik yetishmasligi. Beldagi mushaklarning zaifligi bel ogʻrigʻini keltirib chiqarishi mumkin
- Ortiqcha vazn. Tananing ortiqcha vazni umurtqaga qoʻshimcha yuklanish vujudga keltiradi
- Ogʻir yukni notoʻgʻri koʻtarish. Oyoq oʻrniga belning koʻproq zoʻriqishi natijasida ogʻriq paydo boʻlishi mumkin
- Ruhiy holat. Depressiyaga va xavotirlanishga moyil odamlarda bel ogʻrigʻi vujudga kelish ehtimoli ham koʻproq
Bel ogʻrigʻining oʻziga xos belgilari
Bel ogʻrigʻi boʻgʻiq va uzoq choʻziladigan holatdan oʻtkir, qizdiruvchi sanchiqqacha boʻlgan oraliqda boʻlishi mumkin. Bundan tashqari, ogʻriq beldan oyoq uchlariga qarab yoʻnalishi yoki bukkanda, yurganda yoki zinadan koʻtarilganda kuchayishi mumkin.2
Ogʻriq paydo boʻlishining oldini qanday olish mumkin?1
- Bel mushaklarini mustahkamlaydigan mashqlarni muntazam bajarib yuring
- Majburiy uzoq muddatli bir hil holatda (oʻtirish, turish, engashish va h.k.) boʻlishdan saqlaning
- Ogʻir yuk koʻtarganda ehtiyot boʻling
- Kompyuterda, planshetda ishlayotganda yoki televizor koʻrayotganda qomatingiz holatini nazorat qiling
- Tana vaznini nazoratda ushlang
Qachon shifokorga murojaat qilish mumkin?
Bel ogʻrigʻi bir necha hafta yoki oy ichida oʻz-oʻzidan oʻtib ketishi mumkin. Ammo ogʻriq quyida keltirilgan tarzda kechsa, shifokorga murojaat etish zarur:1,2
|
Bel ogʻrigʻidan xalos boʻlishga nima yordam berishi mumkin?
Bel ogʻrigʻida ogʻriqni qoldiruvchi va yalligʻlanishga qarshi samarali vosita sifatida nosteroid yalligʻlanishga qarshi vositalardan (NYAQV), masalan ibuprofen qoʻllash mumkin.5
Ibuprofen – NYAQV sinfiga mansub taniqli vositalardan boʻlib, 50 yildan ortiq vaqtdan beri klinik tajribada muvaffaqiyatli qoʻllanib kelmoqda.6 Brufen® – dunyodagi birinchi ibuprofen boʻlib, ogʻriq va yalligʻlanishdan qutulishga va odatiy hayotga tezda qaytishga yordam beradi.7,8
Keyingi tashhislarni oʻtkazish va davolashni tayinlash uchun shifokorga murojaat etishni tavsiya qilamiz.